Cúng rằm tháng Giêng là một trong những ngày quan trọng nhất của người Việt Nam và bạn nên chuẩn bị đầy đủ cho nó. Vậy cúng rằm tháng Giêng có ý nghĩa như thế nào, cần chuẩn bị những lễ vật gì? Điều gì cần được xem xét? Cùng đọc thêm với Bàn Thờ Gỗ Đẹp trong bài viết dưới đây.

Vì sao cúng Rằm tháng Giêng là quan trọng nhất trong năm? 

Rằm tháng Giêng còn gọi là Tết Nguyên tiêu (chữ Nguyên là đầu, tiêu là đêm). Tết Nguyên Đán là một dịp lễ quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt Nam, chính vì vậy mà ông bà ta có câu: “Lễ quanh năm không bằng rằm tháng Giêng”. 

Cúng rằm tháng giêng là gì?

Việc cúng rằm tháng Giêng rất quan trọng vì đây là ngày rằm đầu tiên của năm mới, ông bà ta  cúng rằm tháng Giêng cũng quan trọng như việc chuẩn bị đón Tết. Ngày nay, nhiều người nông dân ăn rằm tháng Giêng còn lớn hơn cả ăn Tết, nhiều con cháu đi làm thuê cũng nghỉ rằm rồi mới bỏ nhà đi làm. 

Mục đích cúng rằm tháng giêng ngoài việc ghi nhớ công ơn của tổ tiên trong nhà rồi để con cháu hưởng lộc đầu năm cầu may. Người xưa tin rằng vào ngày Rằm tháng Giêng, khi Đức Phật giáng thế, mọi người có cơ hội đi lễ chùa để cầu bình an, hạnh phúc, giải hạn … Vì vậy, ngày Rằm tháng Giêng, hầu hết mọi người – nhất là các phật tử  đi  lễ chùa. Phật  cầu bình an, hạnh phúc và sức khỏe cho năm mới. Điện thờ Phật chuẩn bị  lễ  sau: 

Lễ cúng Phật Mâm: lễ cúng Phật là đồ chay thanh tịnh gồm hương, hoa, quả tươi, đèn (nến), gạo nếp,… Mặn đối với người ăn chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. 

Gia chủ có thể ngồi trước bàn thờ Phật và tụng kinh Dược Sư để cầu bình an cho gia đạo trong cả năm. Nếu không hát được, bạn có thể dâng hương và đọc lời khấn từ người hướng dẫn cầu nguyện (có bán ở các cửa hàng quà tặng).

Ý nghĩa của cúng rằm trong gia đình

Vào ngày này, người ta thường đi lễ chùa, đồng thời  cúng Phật, cúng tổ tiên để cầu an lành cho bản thân và gia đình trong năm mới. 

Đây là lễ hội rất quan trọng trong năm, ông bà ta xưa thường có câu: “Lễ Phật hàng năm không bằng  rằm tháng Giêng”. Rằm tháng Giêng thường được cung cấp vào ngày 1 hoặc 15 tháng Giêng. Giờ “cúng” Rằm tháng Giêng thường là giờ Ngọ, theo phong tục ông cha xưa.

Cúng rằm tháng Giêng nên làm gì để gia đình may mắn cả năm

Mỗi vùng miền và mỗi một dân tộc sẽ có những phong tục và các nghi lễ khác nhau. Tuy nhiên nhìn chung thì khi cúng vào rằm tháng Giêng gia đình phải lưu ý những điều sau.

Nên cúng vào một ngày chính rằm

Để cúng Rằm tháng Giêng, mỗi nhà thường tổ chức lễ cúng vào ngày 13 hoặc mùng 1 âm lịch. Bởi  họ chưa thống nhất được công việc và không cho rằng có thể cúng rằm vào những ngày nêu trên.

Tuy nhiên, các chuyên gia phong thủy cho rằng, các gia đình không nên cúng rằm tháng Giêng quá sớm hoặc quá muộn. Nên cúng vào ngày rằm 15 tháng Giêng. Việc cúng rằm tháng Giêng năm Giáp Ngọ cần đặc biệt lưu ý, sao cho phù hợp với phong tục  xưa của ông bà ta.

Cúng ngày rằm tháng Giêng nên chuẩn bị 2 mâm cơm

Không giống như các ngày rằm khác trong năm, ngày rằm tháng Giêng được nhiều người cho là thời điểm Đức Phật giáng trần. Chính vì vậy mà nhiều người Việt Nam rất coi trọng việc cúng rằm tháng Giêng tại gia. 

Vì vậy, để chuẩn bị lễ chu đáo, các gia đình phải chuẩn bị lễ và chuẩn bị 2 suất cơm để cúng rằm. Đặc biệt, gia chủ nên chuẩn bị một mâm rau cúng Phật và một mâm cỗ cúng gia tiên khi cưỡi ngựa.

Dâng lễ vào ngày rằm nên sử dụng hoa gì?

Gia đình phải mua hoa tươi để dâng lên bàn thờ, không nên dùng hoa giả, hoa dâng trên bàn thờ chủ yếu là hoa cúc vàng, cúc vạn thọ hoặc hoa ly trắng. 

Các đồ dùng như bát, đĩa, que, thìa, v.v … phải dùng trong lễ cúng tế bằng những đồ vật mới và riêng biệt. Không sử dụng các công cụ thông thường, làm sẵn cho các công việc gia đình khác. Vì đồ thờ cúng phải sạch sẽ, không bị vấy bẩn.

Thắp hương ban thờ sao cho đúng?

Khi thắp hương, người ta  thắp theo số lẻ vì số lẻ tượng trưng cho phần âm. Vì vậy bạn có thể thắp 1, 3, 5, 7 hoặc 9 cây nhang bằng lư hương. 

Tuy nhiên, nếu nhà chật, tùy nơi thờ tự, có thể thắp 3 ngọn nến trong lư hương  Phật. Thắp 1 ngọn nến ở các lư còn lại để khói hương không gây  ngạt và  tránh cháy nổ.

Nên đi lễ chùa cầu may, cầu phúc và cầu an sau khi cúng tại gia

Trong khi chuẩn bị mâm cỗ cúng Phật, gia tiên tại nhà, các gia đình nên đi lễ chùa để cầu mong hạnh phúc, bình an và phù hộ cho một năm mới suôn sẻ. 

Nhiều người nói rằng rằm tháng Giêng cũng được coi là ngày của thiên can. Vì vậy, hầu như vào ngày này, nhiều người đến chùa cúng bái rất đông, để trừ tà, cầu bình an. Khi đi lễ chùa, gia chủ chỉ nên chuẩn bị hoa quả, gạo nếp, tiền vàng và thành tâm cầu nguyện.

Nên phóng sinh vào đầu năm

Ngoài ra, nhiều người cho rằng các gia đình nên thả rông động vật vào đầu năm mới hoặc ngày Rằm tháng Giêng. Điều này được thực hiện để cầu nguyện cho sức khỏe tốt, hạnh phúc và một năm suôn sẻ và bình an. 

Nhưng nói như vậy không có nghĩa là các con vật được thả tự do quá nhiều, hay đơn giản là thả chúng đi. Ngược lại, nếu lúc đó điều kiện thuận lợi sẽ được giải tỏa và hành động này phải xuất phát từ tâm của mỗi người.

Xem thêm: 999+ mẫu bàn thờ thần tài rước lộc tháng giêng

Cúng rằm tháng Giêng mâm cúng cần chuẩn bị những gì?

Trong  lễ hội này, mỗi gia đình có thể cúng cơm rau, hương hoa, trái cây hoặc mâm cỗ ngon, xôi gà, cơm canh để tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Tùy theo hoàn cảnh kinh tế, phong tục tập quán mà việc tổ chức ngày Rằm ở mỗi gia đình,  vùng miền có thể  khác nhau. 

Theo quan niệm  xưa, đây là thời điểm thích hợp để cầu bình an cho cả năm. Phật tử ngày nay thường thờ chay tùy theo tín ngưỡng, có  đình thờ Phật, có nhà thờ Thổ Công, có  đình thờ thần Tài. 

Nhưng tổ tiên phải cảm ơn ông bà, cha mẹ đã phù hộ cho con cháu và xua đuổi những điều xui xẻo trong năm mới.

Mâm cỗ cúng Phật vào ngày cúng rằm tháng Giêng

Nhiều gia đình vẫn quan niệm Rằm tháng Giêng là ngày tránh sát khí nên kiêng ăn, cầu may, giải hạn cho cả năm. Thường là trái cây, xôi, các món đậu và canh mặn không có nhiều gia vị. 

Ngày nay, trong nhiều gia đình cúng rằm tháng Giêng, bánh trôi là thức ăn bổ sung với mục đích cầu mong cả năm hanh thông, suôn sẻ, hạnh phúc ngập tràn. 

Thực đơn chay có  10, 12 đến 25 món, tùy loại. Đặc trưng của mâm cỗ chay là có sự góp mặt của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Màu đỏ đại diện cho nguyên tố lửa, nguyên tố gỗ xanh lục, nguyên tố đất đen, nước trắng và nguyên tố kim loại màu vàng. Ăn cơm rau là một cách để đạt được sự cân bằng và an tâm.

Mâm cỗ cúng gia tiên vào ngày cúng rằm tháng Giêng

Đối với những gia đình không theo đạo Phật, mâm cỗ cúng gia tiên thường là mâm cỗ cúng khá giống mâm cỗ ngày Tết. Một mâm cỗ thường gồm bát và 6 đĩa. 

Bạn nhận được nhiều hơn với những gia đình giàu có với những tô gồm tô tre, tô bóng, tô bún và tô mộc 6 đĩa gồm thịt gà hoặc thịt lợn, giò hoặc chả có thể thay thế bằng đồ rán, đồ chua, xôi hoặc bánh chưng và một bát nước chấm. Theo phong tục, khi cúng rằm tháng Giêng cần phải có hai chân đàn để gia đình sung túc, đủ đầy. Ở nhiều nơi, con lăn lò xo có thể được thay thế bằng con lăn lò xo. 

Ngoài các món kho, canh ngon, mâm cơm cúng gia tiên ngày rằm thường có canh ngũ sắc hoặc canh bún tùy theo sở thích của từng gia đình. Bữa trưa họ còn bổ sung thêm món thịt heo kho và canh mướp đắng. 

Một mâm cơm không thể hoàn chỉnh nếu không có một bát gạo tẻ, những hạt gạo dày màu trắng tượng trưng cho sự phát triển. Và chúng ta tiếp tục truyền thống tôn trọng nông nghiệp và thực phẩm của tổ tiên chúng ta. Mâm cơm ngon cúng Rằm tháng Giêng phải đầy đủ hương vị. Vị mặn của nước chấm, vị cay của ớt, chua của hành và ngọt của bánh. 

Mọi người đều chuẩn bị cho mình một đĩa thức ăn, mong cầu bình an, xua đuổi những điều xui xẻo trong năm mới. Các lễ vật khác ngoài các lễ vật trên còn phải chuẩn bị thêm các lễ vật khác gồm: Rượu trắng, Trầu cau , Thắp nến, Hương nho.

Một số lưu ý người dân khi thắp hương vào ngày cúng rằm

Mỗi ngày thắp 1 nén nhang gọi là Bình hương thường thờ Thần trong nhà. Chỉ cầu gia đạo bình an, vạn sự như ý, mỗi sáng tối một nén nhang là đủ. Không nên thường xuyên thắp hương vào buổi tối, vì lúc này có nhiều năng lượng xấu. 

Theo thế giới tâm linh, không nên cắm cột sắt để thắp hương. Nếu muốn thắp hương thì đặt lên đĩa và đốt  – vừa để không làm xáo trộn lư hương vừa để bàn thờ dễ lau chùi. Các chuyên gia thường khuyên bạn nên thắp hương mỗi ngày, vì nó góp phần tạo nên hương khói trên bàn thờ dễ chịu, gia đình êm ấm, bình an. 

Thắp hương giúp chuyển tải những ước nguyện và lời cầu nguyện đến thần linh và tổ tiên. Việc dâng hương thiêng trong lư cần phải nạp xương Thất Bảo, cả hai điều này đều giúp lư hương tăng linh khí, ngăn chặn năng lượng xấu  ảnh hưởng đến việc thờ cúng. 

Xin lưu ý, trong mọi trường hợp, không được dâng hương với số lượng nến chẵn, vì điều này tượng trưng cho âm phủ. Người xưa có một số nguyên tắc khi thắp hương, trong đó phải tiết chế khi dâng hương, ăn mặc  chỉnh tề, thành tâm khấn vái.

Những chia sẻ về bài cúng rằm trên đây của Bàn Thờ Gỗ Đẹp hy vọng có thể giúp bạn đọc nắm được một số thông tin hữu ích để chuẩn bị thật hoàn hảo.

Xem thêm: Cúng ngày mùng 1 chuẩn nhất bạn đã biết hay chưa