Nhà thờ tổ là công trình kiến trúc tâm linh vô cùng quan trọng và mang ý nghĩa vô cùng to lớn trong đời sống của con cháu trong dòng họ.
Thông qua nhà thờ tổ con cháu thể hiện lòng thành kính, đạo lý uống nước nhớ nguồn và báo đáp tổ tiên. Cùng Bàn Thờ Gỗ Đẹp tìm hiểu chi tiết về ý nghĩa, vai trò nhà thờ tổ nhé!
Nội dung
Nhà thờ tổ là gì? Ý nghĩa và giá trị truyền thống
Nhà thờ tổ còn có tên gọi khác là từ đường. Đây là nơi bài trí bàn thờ tổ tiên, án hương, các vật phẩm hương lễ và cũng là nơi diễn ra các nghi lễ thờ cúng, là nơi con cháu trong dòng họ dâng hương hoa vật phẩm cầu xin gia tiên, ông bà phù hộ độ trì.
Ý nghĩa trong văn hóa tâm linh người Việt
Nhà thờ tổ trong mỗi dòng họ là nơi vô cùng linh thiêng, lưu trữ gia phả, bài vị, văn tự cổ, bàn thờ cùng những điển tích về một gia tộc.
Đây là một nhà thờ thu nhỏ trong một dòng họ bởi nơi đây lưu trữ nhiều thông tin của gia đình từ xưa đến nay.
Nhà thờ được thiết kế tinh tế với sự sắp xếp vô cùng rõ ràng giúp con cháu cũng như người ngoài có thể hiểu về lịch sử dòng tộc.
Đây là nơi giúp con cháu hiểu hơn về tổ tiên, cha ông mình từ xa xưa đến nay. Nơi mà, vào những ngày giỗ, con cháu về sum họp đông đủ tại nhà thờ tổ, thắp hương tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn những người đã khuất.
Vì thế, nhà thờ tổ có ý nghĩa văn hóa tâm linh rất lớn, vừa là nơi tiến hành các nghi lễ truyền thống giúp con cháu thể hiện lòng biết ơn các đấng sinh thành, vừa là nơi các thành viên dòng tộc gặp gỡ và quây quần bên nhau.
Giá trị truyền thống
Chúng ta phải hiểu đúng mục đích của việc xây dựng chúng không chỉ để ngắm nhìn, khoe khoang hay để tổ chức tiệc tùng mà là đang tạo nên công trình mang dấu ấn lịch sử tốt đẹp, nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, luôn nhắc nhở con cháu phải giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống gia phong tốt đẹp của gia tiên, ông bà truyền lại:
- Truyền thống uống nước nhớ nguồn và nhân hậu thủy chung.
- Thể hiện lòng yêu nước nồng nàn, làm cho dân giàu nước mạnh, ý chí quật cường chống giặc ngoại xâm.
- Tinh thần đoàn kết son sắc, biết gạt bỏ những điều nhỏ nhen tầm thường trong quá khứ và trong cuộc sống hiện tại để hướng tới nghĩa tình cao đẹp trong gia đình dòng tộc, cộng đồng xã hội.
- Thể hiện lòng nhân ái và bao dung, thương người như thể thương thân, lá lành đùm lá rách, giúp nhau khi hoạn nạn.
Các hạng mục chính trong nhà thờ tổ
Đài lộ thiên
Từ xa xưa, nhiều dòng tộc không có nhà thờ riêng nên xây đài lộ thiên để dựng bia đá ghi tên hiệu các vị tổ tiên. Mỗi khi đến ngày giỗ tổ hay có tế tự thì cả họ hoặc chỉ chi họ đó ra đài lộ thiên để cúng tế.
Đài lộ thiên là nơi để cúng tế, hoặc tổ chức các trò chơi trong ngày giỗ tổ dòng họ. Sau khi cúng tế xong cả họ sẽ về nhà tộc trưởng, trưởng chi cùng nhau ăn uống. Những dòng họ lớn và giàu có thường tổ chức trò chơi vào đêm Tiên thường.
Ngày nay, khi điều kiện kinh tế phát triển, các gia đình điều kiện tu bổ và nâng cấp sửa chữa với các quy mô lớn, nhỏ khác nhau có thể thi công nhà thờ bằng gỗ hoặc xi măng giả gỗ trang trí rất đẹp.
Bàn thờ Thủy tổ chỉ dành cho trưởng nam đời đời lưu giữ hương hỏa, và chỉ khi nào ngài trưởng không có con trai nối dõi tông đường thì việc cúng bái mới chuyển sang cho chi dưới.
Với những chi họ lớn, sau khi đã phân chi thì nhà thờ tổ của dòng trưởng nam là nơi thờ tụng từ đời ông Thủy tổ, là nơi giữ gia phả gốc và nhà thờ này gọi là nhà thờ đại tôn.
Nhà thờ chi họ
Các nhánh họ đều có nơi thờ cúng riêng biệt từ đời ông tổ chi trưởng, được gọi là nhà thờ chi họ.
Nhà thờ họ sẽ được xây dựng với quy mô và kiến trúc phụ thuộc vào điều kiện kinh tế và sự đóng góp của các suất họ (thành viên nam), theo địa vị xã hội những người có vai vế trong dòng họ.
Hướng dẫn thiết kế nội thất nhà thờ tổ
Nhà thờ tổ với diện tích 5.71×8.55m là kích thước đã được lựa chọn và thiết kế các cung đẹp theo thước lỗ ban, được bố trí hậu cung để làm gian thờ chính đặt bài vị tổ tiên.
Tường vây phía trước nhà thờ tổ nên làm bằng đá tự nhiên, 2 bên cổng thiết kế 2 cột lửa. Tùy thuộc vào diện tích đất sử dụng mà có cách bố trí khác nhau cho phù hợp với lối kiến trúc của nhà thờ.
Bia công đức thiết kế theo lối kiến trúc cổng tam quan, một bên sẽ liệt kê các đỉnh với vai vế dòng tộc và được bổ sung theo thời gian. Một bên ghi nhận các đóng góp của các đỉnh trong dòng tộc vào công cuộc kiến thiết nhà thờ tổ hay từ đường.
Hai bên cửa được thiết kế tranh phong thủy đắp bằng vữa xi măng và sơn ngoài trời. Bởi đây là bia công đức nên phần trang trí được thiết kế 2 xu tiền và phía ở trên là 3 đỉnh vàng.
Gian thờ chính được bố trí cửa võng thờ tại hàng cột cái, hai bên là 2 câu đối, phía trên cửa võng thiết kế cuốn thư, phía sau cuốn thư là hành phi.
Phía trước hậu cung cũng nên bố trí cửa võng. Trong phần bố trí gian chính không thể thiếu phần long đình chụp xuống chỗ đứng khấn.
Phía trước hậu cung nhà thờ tổ là hương án, phía sau là bàn thờ 3 ngai cùng 2 bài vị không tên. Trong phần bố trí hậu cung không thể thiếu chiếc cửa võng đặt trước hương án.
Gian thờ bên tả và bên hữu là gian thờ dành cho các chi thứ, gian thờ chính là của chi trưởng. Trước các gian thờ đều được bố trí cửa võng sơn son thếp bạc, trong các gian thờ phụ là 2 câu đối đặt ở cột 2 bên của nhà thờ tổ, phía trên là hoành phi tả hữu.
Phần nóc của gian thờ chính và gian thờ phụ được trạm trổ cầu kỳ, tinh xảo và được đục thô không sơn như các nhà thờ tổ khác.
Hoành phi câu đối
Hoành phi thường sơn son thếp vàng hoặc chữ khảm xà cừ và thường được thiết kế treo trên cao phía trong cùng. Nhiều gia đình cầu kỳ thiết kế bức hoành phi theo hình dáng cuốn thư rất đẹp.
Ý nghĩa đại tự viết trên hoành phi câu đối thường mang nội dung ca tụng công đức của gia tiên hoặc tỏ lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên.
Hoành phi câu đối là bộ đồ thờ có công dụng trang trí cho không gian thờ cúng thêm phần uy nghi và sang trọng. Tùy vào mục đích sử dụng mà gia chủ có thể chọn kích thước và treo hoành phi câu đối cho phù hợp.
Cửa võng – Chiều châu
Trong không gian nội thất phòng thờ nhà riêng hoặc các không gian thờ cúng trong nhà thờ tổ, đình, chùa,…ngoài các bức hoành phi, đại tự hay câu đối… thì các bạn có thể dễ dàng bắt gặp món đồ vật trang trí phổ biến mang tên cửa võng.
Cửa võng là một vật dụng trang trí khiến không gian thờ cúng trở nên trang nghiêm và cổ kính hơn. Cửa võng có thể ứng dụng trong nhiều không gian thờ cúng khác nhau.
Về chất liệu, cửa võng nhà thờ tổ thường được gia công từ các chất liệu gỗ tự nhiên có chất lượng tốt như gỗ mít, gỗ dổi, gỗ vàng tâm, gỗ gụ…
Thiết kế nhà thờ tổ là một bài toán vô cùng khó đối với các gia chủ. Bởi nó liên quan tới nhiều yếu tố phong thủy, đồng thời cũng thể hiện giá trị tâm linh.
Đó là lý do các bạn hãy tham khảo thật kỹ đơn vị thiết kế và thi công nhà thờ tổ nhé để có được một không gian thờ cúng thiêng liêng và trang nghiêm nhất.
Hy vọng với những chia sẻ của Bàn Thờ Gỗ Đẹp các bạn có thể hiểu rõ hơn về nhà thờ tổ cũng như biết được cách thiết kế nhà thờ hợp phong thủy.
Website: https://banthogodep.com/
Xem thêm: Cúng xe mới và những lưu ý giúp gia chủ lưu thông thuận lợi
